ဘန်ကောက် ၊ သြဂုတ် (၅)
ဂျပန်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ)တို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများဟာ ဒေသတွင်း ရေပိုင်နက်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အင်အားပြသမှုကို တန်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း ရေကြောင်းလုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်ရာမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ကြာသပတေးနေ့မှာ ကတိပြုခဲ့ကြပါတယ်။
ဖနွမ်းပင်မှာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ယိုရှီမာဆာ ဟာရာရှီက အရှေ့နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း လက်ရှိအနေအထားကို အင်အားသုံးပြီး တစ်ဖက်သတ်ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းမှုမှန်သမျှကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပေလိုစီရဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ကျွန်းသို့ ခရီးစဉ်အပြီးမှာ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်တို့အကြား တင်းမာမှုတွေကို အရှိန်ဟုန်မြှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်း ရှိ၊မရှိကိုတော့ ဝန်ကြီးဌာနတွေက ပြောကြားခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။
အရှေ့တရုတ်ပင်လယ် ကျွန်းစုတွေမှာ ဂျပန်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုကို လျော့ပါးစေဖို့ တရုတ်ရဲ့ ကြိုးပမ်းမှု အနေဖြင့် ဆန်ကာကုကျွန်းစုများ အနီးတစ်ဝိုက် ရေပိုင်နက်ကို တရားဝင်သင်္ဘောများ စေလွှတ်နေခြင်းကို တွေ့မြင်ခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဘေဂျင်းဟာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ စစ်ရေးအရ အငြင်းပွားနေသည့် နယ်မြေတွေကို ဗျူဟာမြောက် ရေလမ်းဖြင့် ချဲ့ထွင်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
အကျပ်ကိုင်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အခြေခံတဲ့ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ပွင့်လင်းသော အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသရရှိရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် အာဆီယံနှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များအား ဟာရာရှီက အစည်းဝေးမှာ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လွတ်လပ်မှုနှင့် သာယာဝပြောရေးကိုထိန်းသိမ်းရန်ရည်ရွယ်သည့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ Asean Outlook ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ ဖွဲရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကိုလည်း ထောက်ခံသွားမယ်လို့ သူက ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဟာရာရှီက အာဏာသိမ်းခံထားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် အာဆီယံရဲ့ ကတိကဝတ်ကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို စစ်အစိုးရက ကွပ်မျက်မှုကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။
လာမည့်နှစ်မှာ ဂျပန်-အာဆီယံ ဆက်ဆံရေး နှစ် (၅၀)ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ဆက်သွယ်ရေးနှင့် ကူးလူးဆက်ဆံမှု တိုးမြှင့်ရန် နှစ်ဖက်သဘောတူခဲ့ကြပြီး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါက လာမည့်နှစ်မှာ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံကတော့ ကမ္ဘောဒီးယားမြို့တော်မှာ ကျင်းပနေသည့် အာဆီယံနှင့် ဆက်နွှယ်သော နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွေကို တက်ရောက်ခွင့်မရရှိခဲ့ဘဲ မြန်မာပြည်ရဲ့ ကိုယ်စားပြုနေရာအလွတ်အဖြစ် ရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
Ref: Bangkok Post