ဂျာကတာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄
အာရှဒေသရှိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မဟာမိတ်များ၊ လုံခြုံရေးမိတ်ဖက်များနှင့် ပိုမိုအနီးကပ် လုပ်ဆောင်ဖို့ အစီအစဥ်များ ချမှတ်နေသည့် အတောအတွင်း အဆိုပါဒေသအတွင်း ရန်လိုမုန်းထားစွာ ပြုမူလာသော တရုတ်နိုင်ငံ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကန်က ဝေဖန် ပြောဆိုခဲ့သည်။
ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့ (အင်္ဂါနေ့)၊ ဂျာကတာမြို့တွင် ပြောကြားခဲ့သော အရေးကြီးမူဝါဒရေးရာ မိန့်ခွန်း အတွင်း မစ္စတာဘလင်ကန်သည် လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်များ အပေါ်ပိုမိုနီးကပ်စွာ လုပ်ဆောင်နေသည့် အတောအတွင်း ယင်းဒေသသို့ အရည်အသွေးမြင့် အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် ကာကွယ်ဆေးများကို ဖြန့်ဝေ၌ရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။
ဘိုင်ဒန်အုပ်ချုပ်ရေးသည် အာရှဒေသတွင်းရှိ ပဋိပက္ခများကို မလိုလားဘဲ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှု သည် ရုတ်တရက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သော ပဋိပက္ခတစ်ခုအတွင်းသို့ ဦးတည်မသွားနိုင်စေရန် သေချာစေမည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“သံတမန်ရေး၊ စစ်ရေး၊ ထောက်လှမ်းရေးစတဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ အမျိုးသားအာဏာဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက်များ အားလုံးကို ပူးပေါင်းသူများ၊ မဟာမိတ်များနှင့်အတူတကွ ပိုမိုနီးကပ်စွာ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ မဟာဗျူဟာ တစ်ရပ်ကို ချမှတ်သွားပါမယ်” ဟု မစ္စတာဘလင်ကန်မှ ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ထုတ်နုတ်ထားသည့် စာရင်းပြုစုမှုတစ်ရပ်ကိုလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ထိုအထဲတွင် “ပင်လယ်အော်တိုင်းကို သူတို့၏ ပိုင်နက်အဖြစ် ကြွေးကြော်နေခြင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များအတိုင်း ရပ်တည်သည့် နိုင်ငံများကို ထိပါးခြင်း” စသည့်တို့ ပါဝင်သည်။
“ဒါကြောင့်မို့ အရှေ့မြောက်အာရှကနေစပြီး အရှေ့တောင်အာရှအထိ၊ မဲခေါင်မြစ်ကနေစပြီး ပစိ ဖိတ်ကျွန်းစုများအထိ ဘေးဂျင်ရဲ့ ရန်လိုပြုမူတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်များကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်စရာ အခြေ အနေအများကြီး ရှိနေပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ပင်လယ်အော်တိုင်းကို သူတို့ပိုင်နက်အဖြစ် ကြွေးကြော်တယ်၊ နိုင်ငံပိုင်ကုမ္ပဏီများကနေရတဲ့ ထောက်ပံ့ငွေတွေနဲ့ ဈေးကွက်ကို ဖျက်ဆီးတယ်၊ မူဝါဒတွေနဲ့ မတိုက်ဆိုင်တဲ့နိုင်ငံက လာတဲ့ ပို့ကုန်တွေကို ငြင်းပယ်တယ်၊ သဘောတူညီချက်တွေကို ရုတ်သိမ်းတယ်” “ဒေသတွင်း နိုင်ငံများအားလုံး က ဒီအပြုအမူကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုလားကြပါတယ် … ကျွန်ုပ်တို့ (အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု)လည်း အလားတူပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
မစ္စတာဘလင်ကန်မှ ပြောကြားရာတွင် စည်းမျဥ်းဥပဒေများကို အခြေပြုသော အခြေအနေကို ကာကွယ် ခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်သည် နိုင်ငံများကို အောက်ကျနောက်ကျဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း မဟုတ်ဟူ၍ ပါရှိသည်။
“အကျပ်ကိုင်ခြင်းနှင့် ခြိမ်းခြောက်ခြင်းကနေ လွတ်မြောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံတိုင်းက သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်လမ်း ကို ရွေးချယ်ဖို့အခွင့်အရေးကို အကာအကွယ်ပေးရုံမျှသာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု အဆိုပါ ပုဂ္ဂိုလ်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
မစ္စတာ ဘလင်ကန်သည် သမ္မတ Trump လက်ထက်တွင် ပြေလည်မှုမရခဲ့သော Quad ပြင်ပ အစိုးရ များနှင့်လည်း ဆက်ဆံရေးများကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ရန် နည်းလမ်းရှာဖွေလျှက်ရှိသည်။
သို့တိုင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံပါဝင်သော CPTPP တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ခိုင်လုံသော တစုံတရာ ကို ကမ်းလှမ်းမှုပြုလုပ်ရန် ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းထားသော်လည်း မစ္စတာ ဘလင်ကန်အနေဖြင့် အဆိုပါ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် ပတ်သက်ပြီး အနည်းငယ်မျှသာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။
အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေး၊ နည်းပညာ၊ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက် များ၊ သန့်ရှင်းသောလောင်စာနှင့် အခြားသော ဧရိယာများကို ဦးတည်သည့် အင်ဒို-ပစိဖိတ် မဟာ ဗျူဟာကို တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးအောင် ဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်ထိပ်တန်း သံတမန် မစ္စတာ ဘလင်ကန်မှ ထပ်တလဲလဲပြောကြားခဲ့သည်။
Quad အနေဖြင့်လည်း တရုတ်၏ ခါးပတ်တကွင်း လမ်းတစင်းရှေ့ပြေးဆောင်ရွက်များကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် အစိုးရကျောထောက်နောက်ခံဘဏ္ဍာငွေတွင် အမေရိ ကန် ၄၈ မီလီယမ်ထက်ပိုသော ပမာဏကို ထောက်ပံ့ထားခဲ့သည်ဟု အဆိုပါပုဂ္ဂိုလ်မှ ပြောကြားခဲ့ သည်။
မစ္စတာ ဘလင်ကန်သည် အင်ဒိုနီးရှားပြီးလျှင် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းသို့ ခရီးဆက်မည်ဖြစ်သည်။
ဘာသာပြန် – အောင်မျိုးမြတ်
Ref: The Straits Times