အင်တာဗျူး

“အခုကော်မရှင်က PR စနစ်ကျင့်သုံးမယ်ဆိုတော့ ကော်မရှင်က လွှတ်တော်လား၊ ဥပဒေပြုတဲ့အဖွဲ့လား။ အဲဒါတွေက မှားနေပြီ။ အလွဲမှားကြီး ဖြစ်နေပြီ။ သူတို့ပြောချင်တာ ပြောနေတဲ့ အဆင့်ရောက်နေပြီ”

မြန်မာနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးကွန်ရက် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့အတွက် နိုင်ငံတဝန်းက နယ်မြေဒေသတချို့မှာ လူဦးရေ စာရင်းကောက်ယူတာနဲ့ မဲစာရင်း ပြုစုရေးတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ တဖက် မှာတော့ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်က ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရတဲ့ပါတီကို အာဏာလွှဲပေးမယ်လို့ ထပ်ပြီး ကတိပေးလာတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် စစ်ကောင်စီက လုပ်မယ့်ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ…

“NUGရဲ့ One year plan ထဲမှာ ၂၀၂၃ဟာ တော်လှန်ရေးကို အဆင့်တစ်ဆင့် မြှင့်မယ့် ဒုတိယ အဆင့်ပေါ့။ ဇန်နဝါရီကစပြီး စတင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်”

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUGဝန်ကြီးချုပ်ရုံးပြောခွင့်ရ ဦးနေဘုန်းလတ်နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ် စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံကနေရှိသမျှ တံခါးတွေအားလုံး ဖွင့်ထားကြောင်းနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး အကြားအလပ်မရှိရွေးကောက်ပွဲကျင်းပသွားမယ်လို့ သူ့ရဲ့ နှစ်သစ်ကူးမိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ပြောဆိုမှုတွေကို NUG အနေနဲ့ ဘယ်လို တုံ့ပြန်လိုက်ပါသလဲ။စစ်ကောင်စီက လုပ်မယ့် ရွေး ကောက်ပွဲအပေါ်…

“တိုက်ပွဲဖြစ်ရင် မထင်ရင်မထင်သလို ပြည်သူတွေကို ပစ်သတ်တာတွေ ရှိတယ်။ အဆိုးဆုံးက အရပ်သား၂၀၊ ၃၀အထိဖမ်းတာ၊ လူသားတံတိုင်းအနေနဲ့ အသုံးချတာ”

ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၊ မြိတ်ခရိုင်တပ်ရင်း(၁) ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ကိုစံနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၊မြိတ်ခရိုင်တပ်ရင်း(၁)ဟာ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းမှာ တနင်္သာတိုင်း၊ ပုလောမြို့ နယ်ထဲက ဒေသခံပြည်သူတွေကို လိုက်လံတွေ့ဆုံပြီး အုပ်ချုပ်ရေး၊လုံခြုံရေး၊ ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေအပေါ် ရှင်းလင်း ဆွေးနွေးတာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ဒါကြောင့် ဒေသခံပြည်သူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရတဲ့အခြေအနေ၊ ပြည်သူတွေရဲ့ တင်ပြချက်တွေ၊ လတ်တလော စစ်ရေး အခြေအနေ၊ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၊ မြိတ်ခရိုင်တပ်ရင်း(၁) ပြန်ကြားရေးတာဝန်…

“ကျွန်မတို့ဆို အိမ်ချိတ်ပိတ်ခံရတယ်။ ဒါပေမယ့်တချိန် အရေးတော်ပုံကြီး အောင်သွားလို့ရှိရင် ကျွန်မတို့က ပြန်စရာအိမ်ရှိသေး တယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ သွေးချင်းတွေက အိမ်တွေမီးရှို့ခံရတယ်။ သူတို့မှာ လုံးဝ ပြာကျသွားပြီ။ ပြန်စရာအိမ်မရှိတော့ဘူး”

CDM ဆရာဝန်ဒေါ်သင်ဇာအေးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ နိုင်ငံတဝန်းမှာ အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံတာကြောင့် အကြမ်းမဖက်တဲ့ အာဏာဖီဆန်ရေးCDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေလည်း ပါဝင်ထားပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ CDMဆရာဝန် ဒေါ်သင်ဇာအေးလည်း ပါဝင်ပါ တယ်။ CDM ဆရာဝန် ဒေါ်သင်ဇာအေးဟာ CDM ပြုလုပ်ပြီးနောက် ချင်းပြည်နယ်နဲ့ အခုအခါ ကယားပြည်နယ် ထဲကထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ဆေးဝါးကုသတာနဲ့ထောက်ပံ့ကူညီတာတွေ လုပ် ဆောင်နေတာ…

“PR စနစ်ကို တမင်တကာထည့်လာတာတော့ ဒါကလုံးဝအဆီအငေါ်မတည့်တဲ့ဟာတွေပဲ ဖြစ်တယ်။ ဘာမှလည်း သက်ရောက်မှုရှိမှာလည်း မဟုတ်ဘူး။ အနာတခြား ဆေးတခြား…”

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU ပြောခွင့် ပဒိုစောတောနီးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ရဖို့အတွက် လာမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာအထွေထွေရွေး ကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ အပြင်းအထန်ကြိုးပမ်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီဟာ ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေနဲ့ ရန်ကုန်မြို့အပါအဝင်တိုက်ပွဲမရှိတဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တစ်ချို့က မြို့ပြတွေမှာ မဲစာရင်းကောက်ယူတာတွေနဲ့ မဲရုံတည်နေရာ သတ်မှတ်တာတွေ ပြင်ဆင်လာနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်ကောင်စီက ကျင်းပသွားမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ်…

“ဓာတ်ပုံတွေအရတော့ စားသောက်ဆိုင်တခုမှာ ခေါ်တွေ့တဲ့အဆင့်လောက်ပဲ ရှိပါတယ်”

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးနေဘုန်းလတ်နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ ထိုင်းအစိုးရဟာ စစ်ကောင်စီကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး မြန်မာ့အရေးအလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲအဖြစ် ပြီးခဲ့တဲ့ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲကို အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်တဲ့တွေထဲက လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့က ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီဘက်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်ဦးဆောင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွေ တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အာဆီယံရဲ့ အရေးကြီးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့…

“မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဒီစစ်တပ်နဲ့တော့ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုမှ ရှေ့ဆက်သွားလို့ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူး။ ဒီစစ်တပ် နိဂုံးချုပ်မှပဲ ကျွန်တော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးရမယ်လို့ မြင်ပါတယ်”

မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး(ABSDF) ၊ ဗဟိုဦးဆောင် ကော်မတီဝင် ရဲဘော် ဆလိုင်းယော အောင်နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ တိုင်းပြည်အာဏာကို လက်နက်အားကိုးနဲ့ သိမ်းယူထားတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကို ငြိမ်းချမ်းရေးနှစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပေမယ့်နှစ်ကုန်အချိန်မှာတော့ နိုင်ငံတဝန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခ တွေ ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့်စစ်ကောင်စီဘက်က ဖော်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ အခြေအနေ၊ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့NCA…

“သူတို့(စစ်ကောင်စီ) က အကုန်လုံးကို စစ်ရေးပစ်မှတ်ပုံစံသဖွယ် လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်နေတယ်။ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ကြိုတင်ကြောက်ဖို့မဟုတ်တောင် ကြိုတင်ပြီးပြင်ဆင်ထားရမယ်”(CDM လေတပ်ဗိုလ်ကြီးဇေသူအောင် နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။)

အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ဟာ အခုနောက်ပိုင်းဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ လေကြောင်းစစ်ဆင်ရေးတွေ ပိုမိုလုပ် ဆောင်လာသလို မကြာခဏဆိုသလိုလေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါကြောင့်စစ်ကောင်စီဘက်က လုပ်လာနိုင်တဲ့ လေကြောင်းစစ်ဆင်ရေး အခြေအနေ၊ တော်လှန်ရေးအင် အားစုတွေအပါအဝင် အရပ်သားတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုကြိုတင်ကာကွယ်ထားသင့်လဲ။ ဒီအခြေအနေနဲ့ ပတ် သက်ပြီး CDM လေတပ်ဗိုလ်ကြီးဇေသူအောင် နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ -အရင်ဆုံးအနေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ (၁၅)ရက်နေ့က…

“နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့မှ ဥပက္ခာပြုနေမယ်ဆိုရင် ထိရောက်တဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုမျိုး မဖြစ်ဘူးဆိုရင် စစ်အာဏာရှင်တွေကို သူတို့ကအပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် သက်ဆိုးရှည်အောင် လုပ်တာနဲ့ အတူတူပဲ”

(ကရင်လူ့ အခွင့်အရေးအဖွဲ့ (KHRG)စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ရေးတာဝန်ခံ စောနန္ဒဆူးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။) ကရင်လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့(KHRG) ဟာ ငြင်းဆို၍မရနိုင်တော့သောမြန်မာပြည်အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ ကျေးလက် ဒေသတွေမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု၊လူသားမျိုးနွယ်တွေအပေါ် ကျူးလွန်နေတဲ့ ရာဇဝတ်မှုနဲ့ ဆယ်စုနှစ်သုံး ခုအတွင်းဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ သက်သေခံချက်များ” ဆိုတဲ့ အစီရင်ခံစာကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်သုံးခုတွေအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ဘယ်လိုရာဇဝတ်မှုတွေကို ဘယ်လိုပုံစံမျိုးတွေနဲ့…

တအောင်းအရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ နမ့်ဆန်တိုက်ပွဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေအပြင် လက်နက်ကြီးပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းအပါအဝင် နေအိမ်(၅၀)ကျော် မီး လောင်ပျက်စီးခဲ့ပြီး ဒေသခံ ၃ ဦးထက်မနည်း ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ တအောင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLAနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှု၊ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတဲ့ ဒေသခံအခြေအနေ၊ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုအပါအဝင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တအောင်းအရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်။ -အရင်ဆုံးအနေနဲ့ နမ့်ဆန်မြို့နယ်မှာ…