လွိုင်ကော်၊ အောက်တိုဘာ(၂၆)
ကယားပြည်နယ်(ကရင်နီ)မှာ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းတွေကနေ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီတွေ ထောက်ပံ့မှုဟာ အခုနှစ်အလယ်ပိုင်းကစပြီး မရှိသလောက် နည်းသွားပြီလို့ ကရင်နီပြည်နယ် ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (IEC)က သံလွင်တိုင်းမ်ကို ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကုန်ပိုင်းအထိ ကရင်နီပြည်နယ်က စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာပြည်သူတွေကို ထောက်ပံ့နေတဲ့ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ NGO၊ INGO အဖွဲ့အစည်း ၁၀ ခု ထက်မနည်းရှိခဲ့တာပါ။
ဒါပေမယ့် ၂၀၂၃ နှစ်လည်ပိုင်းလောက်ကစပြီး အကူအညီပေးတဲ့အဖွဲ့အစည်း တဖြည်းဖြည်းနည်းလာကာ လက်ရှိမှာထောက်ပံ့နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ၃ ခုသာကျန်ပြီး ထောက်ပံ့တဲ့ပမာဏာတွေလည်း လျော့နည်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီရရှိမှု နည်းပါးလာတာဟာ စစ်ကောင်စီက အသစ်ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အသင်းအဖွဲ့ မှတ်ပုံတင်ဥပဒေနဲ့ အဓိကသက်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ကရင်နီပြည်နယ်ကြားကာလ အုပ် ချုပ်ရေးကောင်စီ (IEC) အတွင်းရေးမှူး ဦးဗညားက ပြောဆိုပါတယ်။
“စစ်ကောင်စီရဲ့ New Registration Law အရ တော်တော်လေးကို အခက်အခဲကြုံရတဲ့ ပုံစံတွေအများကြီး တွေ့ရတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့် အရင်တုန်းကလုပ်နေတဲ့ ပါတနာအချို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေက မှတ်ပုံတင်ထားတာ ကျွန်တော်တို့ပြည်နယ်မှာဆို အားလုံးနီးပါးမရှိကြတော့ဘူး။ အဲဒီတော့ သူတို့က နောက်ပိုင်းမှာစစ်ကောင်စီအလိုကျအတိုင်း ဖွဲ့ထားတဲ့အဖွဲ့အချို့ ချိတ်ဆက်တာ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေက တကယ်လက်တွေ့မှာ အသုံးမဝင်ဘူး။ မလုပ်နိုင်ဘူးပေါ့နော်။ အတွေ့အကြုံမရှိတာတွေ နောက်ပြီးတော့မှ နေရာတော်တော်များများကို မသွားရဲတာတွေနောက် စစ်ကောင်စီကနေ ခွင့်ပြုချက်မရှိလို့ မလုပ်ရတာတွေနဲ့ပဲ ပြီးသွားတယ်။ အဲဒီဟာက တကယ်ကို အခက်အခဲကြီးတစ်ခုဖြစ်တယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဟာ အသင်းအဖွဲ့ပိုင်ငွေကြေးနဲ့ ပစ္စည်းတွေကို နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်းနိုင်တာ၊ အသင်းအဖွဲ့အတွင်း ပါဝင်သူတွေကိုလည်း ထောင်ဒဏ်ပြစ်ဒဏ်အသီးသီး ချမှတ်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖွဲ့ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှာ အတည်ပြုဌာန်းလိုက်တာပါ။
အဲဒီဥပဒေအရ အသင်းအဖွဲ့တိုင်း မှတ်ပုံတင်ဖို့နဲ့ မှတ်ပုံတင်ရရှိထားတဲ့ ဘယ်အသင်းအဖွဲ့မဆို နိုင်ငံတော်ကိုဆန့်ကျင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကို ကျူးလွန်တယ်လို့ နိုင်ငံတော်က သတ်မှတ်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေအပါအဝင် မတရားအသင်းနဲ့ မတရားအသင်းရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်ဖြစ်စေ ဆက်သွယ်တာ ဒါမှမဟုတ် အားပေးကူညီတာမပြုရဘူးလို့ ပြဋ္ဌာန်းထားတာပါ။
စစ်ခေါင်းဆောင်ကလည်း အစိုးရမဟုတ်တဲ့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေကို ကြပ်မတ်ထိန်းသိမ်းဖို့ သူ့အစိုးရဝန်ကြီးတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ် ၃၀ ရက်နေ့က ပြုလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးအတွင်း သတိပေးပြောဆိုထားပါတယ်။
တဖက်မှာတော့ ကရင်နီဒေသအတွင်း လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေပေးနေတဲ့ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေအပြင် နယ်မြေမတည်ငြိမ်တာ၊ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အကူအညီပေးဖို့ အခက်ကြုံနေရတာပါ။
ကရင်နီပြည်နယ်မှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူဦးရေ ၂သိန်းခွဲကျော်ဟာ တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်နေရပြီး စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ အမိုးအကာ၊ ရေနဲ့ ဆေးဝါးလိုအပ်ချက်တွေ မြင့်တက်လျက်ရှိတယ်လို့ စစ်ရှောင်အရေးကူညီသူတွေထံကနေ သိရပါတယ်။
သတင်း – သံလွင်တိုင်းမ်
ဓာတ်ပုံ-CJ