ရန်ကုန် ၊ သြဂုတ် (၃၁)
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အမျိုးမျိုးပြောင်းလဲနေတဲ့ မူဝါဒတွေနဲ့ ဒေါ်လာငွေထိန်းချုပ်မှုတွေ ကြောင့် နောက်သုံးလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်တယ်လို့ ဆေးဝါးတင်သွင်းသူတွေက သံလွင်တိုင်းမ် ကိုပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလဆန်းပိုင်းကစပြီး ပြည်ပကဝင်လာတဲ့ ဒေါ်လာငွေတွေကို တစ်ဒေါ်လာ (၁၈၅၀) ကျပ်နဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်းအဖြစ်မနေလဲလှယ်ရမယ်လို့ သတ်မှတ်ထားပြီး သွင်းကုန်တွေအတွက် ဒေါ်လာလိုအပ်ရင် ကုမ္ပဏီဒါရိုက်တာ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ကိုယ်တိုင်လျှောက် ထားရမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် မြေပြင်မှာတော့ ရောင်းချပေးတာ မရှိပါဘူး။
အခုလို ဒေါ်လာကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့အပြင် ဆေးပစ္စည်းဆိုင်ရာ တင်သွင်းမှုကန့်သတ်ချက်တွေ ကြောင့် နိုင်ငံခြားဆေးမျိုးစုံတင်သွင်း သူတွေ အခက်ကြုံလာတဲ့အတွက် ဆေးဝါးဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန် မြင့်တက်နေတာလို့ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“သူတို့ဆီက ဘယ်ဈေးနဲ့လာရောင်းရမယ်လို့်သတ်မှတ်ပြီး ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာ တယ်။ ပစ္စည်းတင်သွင်းချင်လို့ သူတို့ဆီက ဒေါ်လာပြန်ဝယ်မယ်ဆိုရင် မရဘူး။ ဘယ်ကနေမှ ရောင်းပေးမနေဘူး။ အဲဒါ အဓိက ပြသနာပဲ ။ဒေါ်လာဝယ်လို့ မရ ဘူးဟေ့ဆိုလို့ရှိရင် ဒီနှစ်မကုန်ဘူးပေါ့။ခြောက်လမပြောနဲ့ နောက်သုံးလတောင် လုပ်ငန်းတွေက မခံတော့ဘူး”လို့ ရန်ကုန်မြို့ က ဆေးဝါးတင်သွင်းရောင်းချနေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ဆေးဝါးလက်ကျန်ရှိနေသေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ တင်သွင်းထားတဲ့ လက်ကျန် ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဆက်လက်လည်ပတ်နေပေမယ့် လက်ကျန်ဆေးဝါးတွေပြတ်လပ်သွားရင်တော့ ထပ်မံတင်သွင်းဖို့ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဒေါ်လာတစ်သိန်းအထက် သွင်းကုန်လိုင်စင်လျှောက်ထားမှုတွေကိုလည်း ခွင့်မပြုတဲ့ အတွက် အကြိမ်ကြိမ်ခွဲပြီး လိုင်စင်လျှောက်နေရလို့ မလိုလားအပ်တဲ့ ကြန့်ကြာမှုတွေဖြစ်နေ တာလို့ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ စိစစ်နေဆဲဆိုတဲ့ အချိန်မှာပဲ ပစ္စည်းတွေသွင်းဖို့ကိုပဲ အခက် အခဲရှိနေတယ်။ သွင်းတဲ့ အခါမှာ လည်း အရင် တုန်းက ဒေါ်လာ ဆယ်သိန်းဖိုး သွင်းတဲ့ နေရာမှာလည်း ဒေါ်လာတစ်သိန်းဖိုးဆယ်ခါ ခွဲပြီး ဝယ်သွင်းနေရတယ်။ အာ့မို့ လက်ရှိ မှာ ဈေးကွက်မှာ ပစ္စည်းတွေ အများကြီးပြတ်နေတယ်။ တင်သွင်းလိုင်စင်ကလည်း စိစစ်တဲ့ အတွက် အချိန်ကြာတယ်” ဆေးတင်သွင်းသူတစ်ဦး ကပြောပါ တယ်။
ဒီအခြေအနေဟာ ဆေးဝါးဈေးကွက်မှာ ငွေကြေးပိုမိုသုံးစွဲနိုင်တဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေရဲ့ လက်ဝါး ကြီးအုပ်တဲ့ စနစ်ကို ပြန်ဖြစ်လာဖို့ တွန်းပို့နေသလို မှောင်ခိုဈေးကွက်တွေပြန်လည်အသက်ဝင် လာနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပြည်ပက ဆေးနဲ့ ဆေးပစ္စည်းတင်သွင်း သူတွေဟာ ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ကိုယ် ဒေါ်လာရယူပြီး ရောင်းချသူတွေဘက်ကို ပေးချေနိုင်မှသာ သွင်းကုန်လိုင်စင်ထုတ်ပေးမှာ ဖြစ်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကြေညာချက်ထွက်ပေါ်လာပြီး နှစ်လ အတွင်းမှာပဲ ဆေးဝါးဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန် မြင့်တက်လာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ(၁၅) ရက်နေ့က ပြည်တွင်းမှာ နိုင်ငံခြားသား ပိုင်ဆိုင်မှု (၃၅) ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ နိုင်ငံခြား သုံးငွေစာရင်းက နိုင်ငံခြားငွေတွေကို မြန်မာ ကျပ်ငွေနဲ့ လှဲလှယ်ဖို့ အမိန့်ပေးကာ ဒေါ်လာငွေဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ဒေါ်လာငွေအခက်အခဲကြောင့် ဆေးတင်သွင်းတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ ရပ်နားတာ တွေဖြစ်လာပြီး နောက်ထပ်ရပ်နားသွားဖို့ရှိနေတဲ့ ကုမ္ပဏီအများအပြားရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဆေးဝါးဈေးကွက်ရဲ့ (၈၅) ရာခိုင်နှုန်းကို နိုင်ငံခြားက တင်သွင်းတာဖြစ်ပြီး အများ အားဖြင့်၊တရုတ်၊အိန္ဒိယ၊ပါကစ္စတန်နဲ့ ထိုင်နိုင်င့တွေကနေတင်သွင်းကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ကျန်တဲ့ (၁၅) ရာခိုင်နှုန်းကိုတော့ ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ စက်ရုံတွေကနေထုတ်လုပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
သတင်း – သံလွင်တိုင်းမ်