ဝါရှင်တန် – မေ(၄)
နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့(RSF) က ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံ(၁၀) နိုင်ငံမှာ (၃) နိုင်ငံ အတွင်းသာ သတင်းသမားတွေအတွက် ကျေနပ်အားရဖွယ်ရှိတယ်လို့ ဆိုခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ဟာ တိုက်ခိုက်မှုခံနေရတယ်လို့ ကမ္ဘာ့သတင်း လွတ်လပ်ခွင့်နေ့မှာ ကုလသမဂ္ဂက ပြောခဲ့ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ဂျာနယ်လစ် (၅၅) ဦးနဲ့ မီဒီယာလုပ်သားလေးဦး တာဝန်ထမ်းဆောင်နေ စဉ်သေဆုံးထားတယ်လို့ RSF က ထုတ်ပြန်ထားတာပါ။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်အားလုံးဟာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်” လို့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က ပြောခဲ့ပြီး ဒီအခြေအနေ ဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ တရားမျှတမှုရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ကာ လူ့အခွင့်အရေးရဲ့ အသက်သွေး ကြောလို့ ဆိုခဲ့ပြီး ဒါပေမယ့် ကမ္ဘာရဲ့ နေရာတိုင်းမှာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်က အတိုက်ခိုက်ခံနေ ရတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။
ယူနက်စကိုက ဒီပြဿနာကို မီးမောင်းထိုးပြဖို့အတွက် ထောင်ဒဏ်ကျခံထားရဖူးတဲ့ အီရန် အမျိုးသမီး(၃)ဦးဖြစ်တဲ့ သတင်းထောက်နှစ်ဦးနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးကို ၂၀၂၃ ကမ္ဘာ့သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ဆု ချီးမြှင့်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
RSF ရဲ့ 2023 World Press Freedom Index အတွက် နိုင်ငံပေါင်း (၁၈၀)မှာ သတင်းပညာရပ် ပတ်ဝန်းကျင်ကို အကဲဖြတ်တဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေအရ နိုင်ငံပေါင်း(၃၁) နိုင်ငံအခြေအနေဟာ အလွန် ပြင်းထန်ပြီး(၄၂) နိုင်ငံမှာ “ခက်ခဲ”၊(၅၅) နိုင်ငံမှာ “ပြဿနာရှိ”နဲ့ (၅၂) နိုင်ငံမှာ “ကောင်း” သို့မဟုတ် “ကျေနပ်ဖွယ်” အခြေအနေရှိတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။
စစ်တမ်းရဲ့ အောက်ဆုံးနေရာကို အာရှနိုင်ငံတွေက သိမ်းပိုက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဗီယက်နမ်က နံပတ် (၁၇၈) နေရာရှိနေကာ အမှီအခိုကင်းတဲ့ သတင်းထောက်တွေနဲ့ မှတ်ချက်ပေးသူတွေကို လိုက်လံ ရှာဖွေ အမဲလိုက်နေတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ သတင်းထောက်တွေရဲ့ အကြီးမားဆုံး ထောင်မှူးနဲ့ ဝါဒဖြန့်ချီရေး အကြောင်းအရာတွေကို အကြီးမားဆုံး တင်ပို့ရောင်းချသူတွေထဲမှာ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက(၁၇၉) နေရာမှာရှိကာ မြောက်ကိုရီးယားက (၁၈၀) ရှိတယ်လို့ သိရပါ တယ်။
အကဲဖြတ်ထားတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံမှ ဖြေဆိုသူအများစုဟာ သူတို့ နိုင်ငံတွေရဲ့ နိုင်ငံရေး ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ မဟုတ်မမှတ်တဲ့ သတင်းတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဝါဒဖြန့်လှုံဆော်မှု တွေမှာ ပါဝင်လေ့ရှိတယ်လို့ ဆိုထားကြပါတယ်။
သတင်းရယူပိုင်ခွင့်ကို ပိုမိုခက်ခဲလာစေတဲ့ သတင်းမှန်နဲ့ အမှား ဒါမှမဟုတ် အစစ်အမှန်နဲ့ သတင်းတုကြား ကခြားနားချက်ကို ပြောဖို့ခက်ခဲတယ်လို့ RSF ကပြောပါသေးတယ်။
“သိပ္ပံနှင့် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုကြားတွင် အမှန်တရားနှင့် စိတ်ကူးယဉ်မျဥ်းများကြားတွင် မဟုတ် မမှန်သော သတင်းနှင့် အမုန်းစကားများကြောင့် အမှန်တရားဟာ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတယ်” လို့ ဂူတာရက်စ်က ပြောခဲ့ပါတယ်။
New York Times ထုတ်ဝေသူက သတင်းသမားတွေနဲ့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ခြိမ်းခြောက်တာ ဟာ တိုက်ရိုက်ဖိနှိပ်မှုတစ်ခုမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုထားပါတယ်။
“အင်တာနက်ဟာ သတင်းမှားများ၊ ဝါဒဖြန့်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့၏ သတင်းအချက်အလက် ဂေဟစနစ်အား လွှမ်းမိုးသွားပီ၊ လွတ်လပ်တဲ့ စာနယ်ဇင်းများ ပျက်ပြားလာတဲ့အခါ ဒီမိုကရေစီ ဆုတ်ယုတ်မှုဟာ အမြဲတမ်းလိုလို နောက်ကလိုက်လာခဲ့တယ်” လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။
Ref:rfi news
ကျိုက်ထို၊ မေလ ၂၀ မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၊ အင်္ဂဘိုကျေးရွာ၊ မုပ္ပလင်နဲ့သိမ်ဇရပ်မြို့အနီးတွေမှာ တိုက်ပွဲတွေပြန်ဖြစ်နေတယ်လို့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေက မေ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ မေ…
တိုင်ပေ၊ မေ ၂၀ မေ ၂၀ ရက်နေ့က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲမှာ သမ္မတသစ် ဝီလီယံလိုင်က ထိုင်ဝမ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေတာတွေ ရပ်တန့်ဖို့ တရုတ်ကို တိုက်တွန်းပြောကြားလိုက်ပါတယ်။…
တီဟီရန်၊ မေ ၂၀ အီရန်သမ္မတ အီဗရာဟင် ရိုင်စီနဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတို့ဟာ အဇာဘိုင်ဂျန်နယ်စပ်အနီး တောင်ထူထပ်တဲ့ဒေသမှာ ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျပြီး သေဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း အီရန်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက မေ ၂၀…
ရေး၊ မေ ၁၉ နွေဦးတော်လှန်ရေးကနေ ပေါက်ဖွားလာတဲ့ မွန်လူမျိုးအခြေပြု လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတပ်တွေဖြစ်တဲ့ MSRF နဲ့ MSDF တို့ဟာ စစ်ရေးဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လုပ်ငန်းစဉ်တွေ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီလို့ နှစ်ဘက်အဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတွေက…
မော်လမြိုင်၊ မေ ၁၉ စစ်ကောင်စီ အသက်သွင်းလိုက်တဲ့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ မွန်ပြည်နယ်မှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို စစ်မှုထမ်းကင်းလွတ်ခွင့်ရရေးအတွက် ငွေကြေးနဲ့ငှားရမ်းပြီး စစ်မှုထမ်းဆောင်ခိုင်းတာတွေ ရှိနေတယ်လို့ သံလွင်တိုင်းမ်က စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့…
မော်လမြိုင်၊ မေ ၁၉ လူငယ်တွေအနေနဲ့ အချင်းချင်း ညီညီညွတ်ညွတ် ကြိုးစားပြီး ဦးစီးဦးဆောင်မှုတွေမှာ အတူတကွ လုပ်ဆောင်ကြဖို့လိုသလို ကိုယ့်ရဲ့အမြင်တွေကိုလည်း ဆွေးနွေးဖော်ထုတ်ပြသဖို့နဲ့ လေ့လာသင်ယူကြဖို့ KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး…
This website uses cookies.